2119.TU LUYỆN THÁNG NGÀY-CHIẾN TRANH MẬU THÌN VÀ SỰ CHẤM DỨT CỦA MẠC PHỦ TOKUGAWA

 GIA CÁT LUẬT 0921888868 sưu tầm 

Vào cuối thế kỷ 19, chế độ phong kiến ở đa phần các quốc gia phương Đông rơi vào tình trạng suy yếu trầm trọng, phần lớn là do chính sách bế quan tỏa cảng, bài trừ phương Tây. Nhật Bản cũng không phải là ngoại lệ, quốc đảo này khi ấy đang bước vào giai đoạn cuối của thời kỳ Mạc phủ Tokugawa - người Nhật gọi thời kỳ này là Mạc mạt (Bakumatsu). Về lý mà nói thì Mạc phủ Tokugawa đã có công ổn định đất nước và thực sự chấm dứt thời Chiến Quốc, nhưng chính sách bài trừ phương Tây của Mạc phủ lại khiến Nhật Bản trở nên lạc hậu, kém phát triển và nghèo đói. Tuy rằng Nhật Bản không hẳn là hoàn toàn tuyệt giao với phương Tây (họ vẫn giao thương với người Hà Lan) nhưng các Tướng Quân (Shogun) cũng chẳng mặn mà gì lắm với việc giao thiệp với phương Tây. Chính vì lẽ đó mà tình trạng lạc hậu của Nhật Bản kéo dài cho đến tận năm 1853 (năm được coi là bắt đầu Mạc mạt) mới tạm chấm dứt khi chính sách bế quan tỏa cảng Sakoku (Tỏa Quốc) kết thúc. Tuy thế, sự yếu kém của Mạc phủ đã lộ rõ khi Mạc phủ liên tục ký kết những hiệp ước với Mỹ, Anh, Pháp, Hà Lan,... nhưng lại hoàn toàn bất lợi cho Nhật. Điều này đã khiến người dân trở nên cực kỳ bất mãn.

Mặt khác, triều đình Nhật Bản, đứng đầu là Thiên Hoàng, từ lâu đã nung nấu ý định lấy lại quyền lực thực sự từ tay tầng lớp võ sĩ, đã nắm bắt ngay cơ hội này. Và như chúng ta đã biết, cuộc Duy Tân Minh Trị kéo dài từ năm 1866-1869 đã thực sự thay đổi hoàn toàn bộ mặt nước Nhật. Nhưng cuộc Duy Tân Minh Trị này đã không thể thành công triệt để nếu không chấm dứt được hoàn toàn chế độ Mạc phủ đã cũ nát, bởi vì thế, một cuộc chiến đã xảy ra, giữa hai phe - ủng hộ Thiên Hoàng và ủng hộ Mạc phủ. Cuộc chiến diễn ra từ năm 1868 đến năm 1869 và được gọi là Chiến tranh Boshin (Mậu Thìn).

Mạc mạt là danh từ để chỉ những năm cuối cùng của thời kỳ Edo (thời kỳ của Mạc phủ Tokugawa - đóng ở Edo). Thực ra mà nói thì sự suy tàn của Mạc phủ đã bắt đầu khá lâu từ trước đó, không phải đến tận năm 1853 mới bắt đầu, nhưng năm 1853 là năm đánh dấu sự kiện quan trọng của thời kỳ này. Đó là sự kiện hạm đội bốn tàu chiến lớn của Hoa Kỳ, dưới sự chỉ huy của Phó đề đốc Hải Quân Matthew C. Perry xuất hiện ngoài khơi vịnh Edo và yêu cầu Mạc phủ mở cảng để đón tiếp. Người được giao nhiệm vụ thương thuyết với Perry là Abe Masahiro, Chưởng quan Hội đồng tối cao. Abe phải đứng giữa ý muốn của ba thế lực: Hội đồng tối cao của Mạc phủ thì muốn thỏa hiệp với người ngoại quốc, triều đình thì muốn giữ khoảng cách nhất định, còn các lãnh chúa thì lại muốn chiến tranh để chứng tỏ sức mạnh của Nhật Bản với người ngoại quốc. Bởi vì các phe cánh không thể có được sự nhất trí cần thiết, cuối cùng Abe đưa ra quyết định đồng ý chấp nhận những điều khoản của Perry: mở cửa một số khu cảng cho tàu thuyền Hoa Kỳ buôn bán, mặt khác Mạc phủ vẫn chuẩn bị để đề phòng có thể xảy ra chiến tranh. Tháng 3/1854, Hiệp ước Kanagawa được ký kết, Nhật Bản mở cửa ba bến cảng là Nagasaki, Shimoda và Hakodate để cho các tàu săn cá voi Hoa Kỳ cập cảng nhận mua đồ dự trữ, bảo đảm đối xử tốt với các thủy thủ Hoa Kỳ bị đắm tàu, và cho phép Lãnh sự quán Hoa Kỳ mở cửa ở Shimoda.

Tuy nhiên, bản Hiệp ước này lại khiến dân chúng có cái nhìn tệ hơn với Mạc phủ, các chư hầu thân cận của Mạc phủ cũng không có mấy thiện cảm với việc ký kết Hiệp ước Kanagawa. Trong nỗ lực nhằm tìm kiếm thêm các đồng minh, Abe đã gây bàng hoàng khi bỏ qua những lời khuyên của các gia tộc chư hầu thân cận - gọi tắt là các lãnh chúa Fudai, những gia tộc trung thành nhất với Mạc phủ, mà lại nhờ sự hỗ trợ của các gia tộc kém thân thiết hơn - các lãnh chúa Tozama, các gia tộc từng chống đối với Tokugawa và chỉ trở thành chư hầu sau trận Sekigahara và các lãnh chúa Shinpan - các họ hàng xa của Tokugawa. Điều này đã nâng cao sự bất mãn trong lòng các gia tộc Fudai, những người ủng hộ trung thành nhất của Mạc phủ từ trước đến nay. Gốc rễ quyền lực của Mạc phủ đã lung lay nay lại càng lung lay hơn. Tuy Abe đã đem đến một số phát triển cho quân sự khi hợp tác với người Hà Lan để chế tạo tàu chiến chạy hơi nước, thành lập trung tâm huấn luyện hải quân ở Nagasaki và thành lập trường quân sự theo lối phương Tây ở Edo, nhưng sự chống đối của các lãnh chúa Fudai ngày càng mạnh mẽ hơn. Cuối cùng dẫn đến việc Abe bị thay thế vị trí ở Hội đồng tối cao năm 1855 bởi Hotta Masayoshi. Cầm đầu nhóm chống đối này là Tokugawa Nariaki, người nắm trong tay phần lớn quân đội.

Cùng đọc tiếp bài viết của tác giả Hải Stark tại đây nhé: https://b.link/Chien-tranh-Mau-Thin-va-su-cham-dut-cua-Mac-phu-Tokugawa

#Spiderum #Science2vn 

_________

🔰 "SENECA: NHỮNG LÁ THƯ TRIẾT HỌC" đã sẵn sàng trên tủ sách nhà Nhện. Ngay từ bây giờ, bạn đã có thể inbox trực tiếp Spiderum để được giả đáp mọi thắc mắc và nhận báo giá, hoặc đặt mua sách ngay tại đây: https://b.link/seneca-tap01

📍 Tham gia channel Spiderum trên Telegram để cập nhật những thông tin mới nhất: https://t.me/spiderum