2260.LÂU ĐÀI VÀ LÃNH ĐỊA

 sưu tầm 

LÂU ĐÀI và LÃNH ĐỊA:

Việc xây dựng và kiến lập vốn là căn bản của công cuộc lập quốc và cai trị. Việc hoạch định đất đai - phân bố dân cư và kiến lập - duy trì luật lệ là căn bản của một đất nước. Công cuộc trên yêu cầu một hệ thống công trình và cơ sở hạ tầng vững chắc và khoa học để phục vụ nhu cầu hành chính và quân sự. Trong xã hội phong kiến xa xưa, đây là các điều kiện căn bản để tạo dựng một chính quyền vững chắc và phát triển kinh tế - xã hội. Do xã hội châu Âu trung cổ phân quyền sâu sắc, các lãnh chúa về thực chất có một tiểu nhà nước của riêng mình để cai trị.

Làm một lãnh chúa ở châu Âu xa xưa là đối mặt với vô vàn nguy hiểm. Các nhóm giặc cướp luôn rình rập xung quanh. Trong khi đó, việc cai trị yêu cầu đối mặt với nhiều thách thức nội bộ. Sự giao tranh - lấn đất đến từ các lãnh chúa lân cận và công việc đối ngoại với nhiều gia tộc - thế lực khác nhau đòi hỏi sức mạnh quân sự nghiêm túc và khả năng phòng thủ mạnh mẽ. Về căn bản, một lãnh chúa phải có năng lực phòng thủ lãnh địa của mình và bảo vệ thần dân. Đây là căn bản của các lãnh chúa châu Âu, được ưu tiên hơn hết so với các nhu cầu khác. 

Để đáp ứng nhu cầu trên, các lãnh chúa đã đầu tư rất nhiều tiền của và thời gian vào việc nghiên cứu - thiết kế và xây dựng lâu đài. Các công trình phòng thủ đồ sộ bằng đá chúng ta còn thấy ngày nay là sự tiến hoá của các kiến trúc phòng thủ căn bản được sử dụng bởi các lãnh chúa xa xưa. Các kiến trúc sư chuyên về thiết kế và xây dựng lâu đài là một nghề nghiệp rất được chào đón tại châu Âu Trung Cổ xa xưa. Do chi phí xây dựng vô cùng đắt đỏ và nhân công khan hiếm, việc xây dựng lâu đài diễn ra trong thời gian dài và phải được tiến hành từ từ và qua rất nhiều công đoạn khác nhau. Chỉ có nhà vua và các lãnh chúa giàu có nhất mới xây được các lâu đài đá lớn, những lãnh chúa nhỏ hơn thường tiến hành củng cố và xây dựng cấu trúc phòng thủ cho nhà của mình. 

Ở thời xa xưa, việc mua và vận chuyển đá để xây dựng lâu đài là một công việc phức tạp và rất tốn kém. Việc sử dụng nông nô xây dựng làm ảnh hưởng đến việc mùa màng và nhân lực cho các công việc khác, ảnh hưởng trực tiếp lên kinh tế của lãnh địa và tiền thuế thu được của lãnh chúa. Chi phí nhân công tự do đắt đỏ là một trở ngại lớn khác của việc xây dựng lâu đài. Nhiều chi phí phát sinh và trở ngại khác khiến các lâu đài thường được xây dựng theo từng kiến trúc (kết cấu chính, tháp canh, nhà kho, vv...) và các công đoạn lẻ. Việc này thường khiến diện tích và thiết kế thực tế của các lâu đài nhỏ và bất tiện cho việc sinh sống, với trọng tâm đặt nặng vào chức năng quân sự và hành chính.

Các kiến trúc sư xây dựng lâu đài phải thiết kế rất chi ly để đảm bảo lâu đài có thể phục vụ được đủ chức năng hành chính của mình. Các lãnh chúa quyền lực kiểm soát các lãnh địa lớn thường buộc phải duy trì các lâu đài lớn hơn để duy trì hệ thống hành chính và quân sự to lớn của mình. Các lãnh chúa nhỏ hơn thường tinh gọn bộ máy quản lý của mình để phù hợp hơn với thực lực, lãnh địa và lâu đài mà mình có. 

Lâu đài trung cổ là nơi sinh sống của lãnh chúa và gia đình, nơi đặt bộ máy cai trị lãnh địa, nơi đóng quân chủ chốt và là công trình phòng thủ chủ lực của vùng đất. Tất cả giấy tờ, văn bản luật pháp, tiền thuế và thuế lương thực của lãnh địa đều được tập trung về lâu đài. Khi có lệnh trưng tập, binh lính cũng lấy lâu đài làm điểm tập kết. Nhờ sự tồn tại của kiến trúc phòng thủ trên, nhu cầu cộng đồng - tổ chức và an ninh của con người được đáp ứng, tạo tiền đề cho việc phát triển kinh tế - xã hội châu Âu Trung Cổ. 

Cras.